Một số lưu ý dành cho phụ huynh có con học Ngữ văn 6 mới – bộ sách Chân trời sáng tạo năm học 2021-2022 tới, giúp con phát triển tốt 4 kĩ năng đọc – viết – nghe – nói.
Theo đó, cô Nguyễn Hồng Thanh Hương, giáo viên Trường THCS & THPT Lương Thế Vinh (TpHCM), phụ trách giảng dạy chương trình môn Ngữ văn 6 mới – bộ sách Chân trời sáng tạo tại Hệ thống Giáo dục HOCMAI chia sẻ những thông tin đáng chú ý dưới đây, giúp phụ huynh có cái nhìn rõ nét hơn về chương trình Ngữ văn 6 mới và những lưu ý giúp con phát triển tốt các kĩ năng.
Những điểm đáng chú ý về Ngữ văn 6 mới
Chương trình Ngữ văn 6 mới vừa đáp ứng yêu cầu đổi mới, vừa chú trọng kế thừa và phát huy những ưu điểm của các chương trình môn Ngữ văn đã có, đặc biệt là chương trình hiện hành.
Về điểm giống, chương trình vẫn lấy việc rèn luyện các kĩ năng giao tiếp (đọc, viết, nghe, nói) làm trục chính xuyên suốt cả ba cấp học nhằm đáp ứng yêu cầu của chương trình theo định hướng năng lực và bảo đảm tính chỉnh thể, sự nhất quán liên tục trong tất cả các cấp học, lớp học. Các kiến thức phổ thông cơ bản, nền tảng về tiếng Việt và văn học được hình thành qua hoạt động dạy học tiếp nhận và tạo lập văn bản; phục vụ trực tiếp cho yêu cầu rèn luyện các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe.
Kỹ năng đọc hiểu ở môn Ngữ văn 6 mới đặc biệt được chú trọng vì đây là điều kiện để học sinh có thể dễ dàng tiếp cận và giải mã các văn bản – dù là văn bản văn học, nghị luận hay văn bản thông tin. Trước hết, điều này sẽ giúp học sinh có thể thích nghi tốt với sự đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá trong tương lai. Bên cạnh đó, từ việc chiếm lĩnh hiệu quả, học sinh có thể vận dụng tri thức và những thông điệp từ văn bản vào thực tiễn học tập cũng như đời sống.
Điểm khác biệt quan trọng là chương trình Ngữ văn 6 mới được xây dựng theo hướng mở, thể hiện ở việc không quy định chi tiết về nội dung dạy học mà chỉ quy định những yêu cầu cần đạt về đọc, viết, nói và nghe cho mỗi lớp; quy định một số kiến thức cơ bản, cốt lõi về tiếng Việt, văn học và một số văn bản có vị trí, ý nghĩa quan trọng của văn học dân tộc là nội dung thống nhất bắt buộc đối với học sinh toàn quốc.
Một điểm mới nữa là, thể loại văn bản nghị luận được đưa vào từ lớp 6 (hiện hành là lớp 7), tôi cho rằng việc đưa thể loại nghị luận vào lớp 6 không phải một điều quá khó với học sinh. Bởi đơn vị kiến thức này trong chương trình Ngữ văn 6 chỉ bao gồm các nội dung cơ bản, thích hợp cho học sinh bước đầu làm quen và có nền tảng đào sâu hơn trong các năm học sau. Điều quan trọng nhất là giáo viên cần có phương pháp hướng dẫn phù hợp, giúp các em dễ dàng tiếp cận, tiếp thu.
Việc kiểm tra đánh giá cũng chú trọng kiểm tra năng lực của các con chứ không phải “trả bài” thuộc lòng những kiến thức đã học. Các con sẽ phải phát huy khả năng đọc hiểu và tạo lập văn bản theo thể loại để có thể làm tốt các bài kiểm tra. Bên cạnh đó, hình thức kiểm tra không chỉ gói gọn trong các bài viết mà còn có thể đánh giá qua các hình thức khác: sản phẩm, dự án, phần trình bày,…
Cùng con phát triển toàn diện kĩ năng
Với những đặc điểm nêu trên, để học tốt Ngữ văn 6 mới nói chung và bảo đảm chuẩn đầu ra là 4 kỹ năng đọc – viết – nói – nghe nói riêng, các con cần nắm vững những kiến thức văn học, ngôn ngữ cơ bản đã được học ở tiểu học; sẵn sàng tham gia các hoạt động khám phá tri thức mang tính trải nghiệm, khám phá và đòi hỏi kỹ năng tự học tốt. Đặc biệt cần mạnh dạn mang những điều mình đã được học vận dụng vào thực tế cuộc sống, đặc biệt là trong hoạt động giao tiếp.
Theo đó, phụ huynh cần nghiên cứu trước nội dung của bộ sách giáo khoa Ngữ văn 6 mới mà con sẽ học để có hình dung cụ thể hơn về toàn chương trình từ đó xây dựng thời khóa biểu cũng như các hoạt động cho con. Phụ huynh nên tạo điều kiện cho con em mình được tham gia các hoạt động học theo hướng trải nghiệm, sáng tạo, chủ động khám phá kiến thức. Phụ huynh cũng nên định hướng cho học sinh đọc nhiều sách, báo và cùng thảo luận với các con về nhiều chủ đề văn hóa, xã hội để các con có thêm cơ hội tiếp xúc ngữ liệu phong phú.
Cô Hương cũng chia sẻ quan điểm, phụ huynh cần đồng hành cùng con, đặc biệt trong giai đoạn này. “Hãy học cùng con!”, cô Hương nói. Các khóa học online sẽ là một trong những giải pháp hữu ích giúp phụ huynh cùng con học tại nhà. Phụ huynh có thể tham khảo thêm các khóa học trực tuyến đã ứng dụng nội dung chương trình mới, điển hình như chương trình Học Tốt Ngữ văn 6 mới trên nền tảng Hocmai.vn.
Chương trình Học Tốt Ngữ văn 6 mới chú trọng phát triển năng lực và trau dồi phẩm chất cho các con. Ví dụ như trong những tiết Đọc hiểu, chúng tôi hướng dẫn cách đọc theo đặc trưng thể loại, để các con không chỉ nắm rõ nội dung đoạn trích hay tác phẩm cụ thể dùng làm ngữ liệu ấy, mà biết cách tiếp cận và khai thác những văn bản khác tương tự.
Mặt khác, các bài đọc theo hệ thống các nội dung trọng tâm, không chỉ giải quyết những câu hỏi trong SGK Ngữ văn 6 mới mà còn giúp học sinh hiểu toàn diện, sâu sắc hơn về văn bản. Khi dạy Viết, giáo viên hướng dẫn học sinh theo tiến trình, rèn cho trẻ thói quen thực hiện các bước tạo lập văn bản, hiểu rõ những lưu ý với từng kiểu văn bản. Thay vì cung cấp văn mẫu để các con học thuộc vì giáo viên phân tích mẫu để trẻ học hỏi cách viết hay.
Bên cạnh đó, khóa học Học Tốt Ngữ văn 6 mới ứng dụng nhiều câu hỏi nêu vấn đề và hệ thống bài tập đòi hỏi các con phải sử dụng khả năng liên hệ, tưởng tượng, khái quát vấn đề. “Trong phần khởi động, chúng tôi thường có những bài tập giải quyết vấn đề; hay phần luyện tập, chúng tôi thường sẽ hướng dẫn các con vẽ sơ đồ tư duy để khái quát những nội dung đã khám phá”, cô Hương chia sẻ.
Nằm trong lộ trình thay đổi SGK, hội đồng giáo viên tại hocmai.vn đã sớm xây dựng các khóa học bám sát chương trình Ngữ văn 6 mới. Từ đó, giáo viên chú trọng xây dựng bài giảng sinh động, thiết kế nhiều bài tập online, tăng cường tương tác giúp các con thêm hứng thú trong học tập.